Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Erbo-de-l'escaleto
Asplenium trichomanes subsp. quadrivalens
Aspleniaceae
Àutri noum : Erbo-de-la-bresego, Poulitri, Efiouse.
Noms en français : Capillaire des murailles, Doradille polytric.
Descripcioun :L'erbo-de-l'escaleto trachis sus li paret e roucas, pulèu à l'oumbro, dins li relarg umide. Porto bèn soun noum que li foundo soun facho de pichot paréu de peno que dounon d'èr à uno escaleto. Lou pecou èi negre e brihant. A val de Blore ié dison l'efiouse.
Usanço :Es uno planto vertuouso contro lou tussi et li mau de garganto. Pèr acò, faire uno tisano de 8 g de foundo e 1 litre d'aigo boulento (Èi poussible de n'en faire peréu un sirop emé proun de sucre). Dèu peréu apasima li bresego (o mau-blanc).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 4 à 40 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Asplenium
Famiho : Aspleniaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Paret
- Relarg umide
- Roucas
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Éuropo
Ref. sc. : Asplenium trichomanes subsp. quadrivalens D.E.Mey., 1964
(= Asplenium trichomanes L. )